Giới thiệu sách
Nghiên cứu do Trung tâm Sáng kiến Sức khỏe và Dân số (CCIHP) cho thấy, người sử dụng dịch vụ y tế còn thiếu nhiều kiến thức và kĩ năng để có thể lựa chọn được dịch vụ y tế tốt hơn và giảm thiểu các rủi ro của dịch vụ. Ngoài chuẩn bị tài chính, nhiều người vẫn chưa biết cần làm gì trước khi đến bệnh viện dù là để thăm khám bệnh thông thường hay cấp cứu.
Trong bối cảnh này, Trung tâm Sáng kiến Sức khỏe và Dân số (CCIHP), một thành viên của Liên minh vì Công bằng Sức khỏe (PAHE) biên soạn cuốn ‘Cẩm nang đi viện’ nhằm giúp mọi người có được những thông tin và công cụ thiết yếu để có thể chuẩn bị tốt hơn cho việc đi khám chữa bệnh.
Tài liệu gồm 5 phần:
PHẦN 1: Trước khi đi viện: các chuẩn bị cần thiết để giảm thiểu sự bị động khi sử dụng dịch vụ y tế
PHẦN 2: Đi bệnh viện: các kiến thức, kĩ năng và thái độ cần có để có thể tham gia hiệu quả vào quá trình khám, chẩn đoán và điều trị bệnh của mình.
PHẦN 3: Xử trí một số tình huống ở bệnh viện: giúp người bệnh thái độ và cách ứng xử phù hợp trong những tình huống không mong muốn ở bệnh viện và những điều cần làm hay không làm khi muốn đưa ra các phản hồi và khiếu nại.
PHẦN 4: Tông tin cơ bản cần biết về bệnh viện: thông tin cơ bản về thực hành khám, chữa bệnh tại bệnh viện, môi trường làm việc của bác sĩ, phí dịch vụ y tế và bảo hiểm và cơ chế phản hồi.
PHẦN 5: Bảng kiểm: tóm tắt thông tin về dịch vụ và ứng xử trong bệnh viện để người bệnh và người nhà có thể tham khảo nhanh khi cần.
Tài liệu được biên soạn dựa trên nghiên cứu thực tế của Trung tâm Sáng kiến Sức khỏe và Dân số thực hiện tại cơ sở y tế, các qui định của luật pháp Việt Nam và tham khảo hướng dẫn của các tổ chức quốc tế vận động cho quyền người bệnh và chất lượng dịch vụ y tế như Cơ quan chăm sóc sức khỏe và chất lượng của Mỹ (AHRQ), Hiệp hội trao quyền cho người bệnh, Hướng dẫn trở thành người bệnh được trao quyền, vv. Lần đầu biên soạn không tránh khỏi thiếu sót, Trung tâm Sáng kiến Sức khỏe và Dân số rất mong nhận được các ý kiến đóng góp và phản hồi để tài liệu có thể được hoàn thiện hơn.
Lời tựa
Hệ thống chăm sóc sức khỏe của Việt Nam đã đạt được những tiến bộ nhanh chóng và đáng ca ngợi. Tuy nhiên, các nghiên cứu cũng cho thấy khoảng cách ngày càng lớn về phân bố ngân sách, các vấn đề sức khỏe và thành tựu y tế giữa các vùng miền và các nhóm thu nhập.
Liên minh vì Công bằng Sức khỏe (PAHE) ra đời năm 2009 với nòng cốt là các tổ chức xã hội dân sự và các chuyên gia về y xã hội học, kinh tế y tế và y tế công cộng. Nhiệm vụ của PAHE là xây dựng và vận động cho tiếng nói của xã hội dân sự về các vấn đề quan trọng liên quan đến công bằng y tế mà hệ thống y tế Việt Nam đang gặp phải trong bối cảnh đất nước đang biến đổi nhanh chóng. Từ khi thành lập, PAHE đã thực hiện các báo định kì đánh giá tình trạng bất công bằng sức khỏe từ góc nhìn của xã hội dân sự. Các báo cáo này là cơ sở để PAHE vận động cho các giải pháp cải thiện công bằng sức khỏe tại Việt Nam như đưa khái niệm công bằng sức khỏe và các chỉ số công bằng sức khỏe vào trong đánh giá y tế, thúc đẩy vai trò của xã hội dân sự trong giám sát chính sách và cung cấp dịch vụ, khuyến nghị tăng công bằng trong phân bổ tài chính y tế và sử dụng bảo hiểm y tế và tập trung vào giảm bất công bằng cho các nhóm cụ thể như người dân tộc thiểu số.
Trong khi đặt trọng tâm vào vận động chính sách và các giải pháp mang tính hệ thống, PAHE cũng chú trọng thúc đẩy việc tiếp cận và sử dụng dịch vụ y tế có chất lượng thông qua việc nâng cao năng lực và trao quyền cho các nhóm người bệnh và nhân viên y tế. Năm 2015-2016, Trung tâm Sáng kiến Sức khỏe và Dân số (CCIHP), một thành viên của PAHE, đã thực hiện nghiên cứu đánh giá sự hài lòng người bệnh và mối quan hệ người bệnh – bác sĩ tại hai bệnh viện ở Hà Nội và Bắc Ninh làm cơ sở để thực hiện các can thiệp với người bệnh và bệnh viện. ‘’Cẩm nang đi viện’’ do bác sĩ Hoàng Tú Anh – người có nhiều năm kinh nghiệm nghiên cứu về hệ thống y tế, y đức và vai trò của xã hội dân sự – biên soạn. Đây là tài liệu đầu tiên do xã hội dân sự thực hiện cho đối tượng hưởng lợi trực tiếp của hệ thống y tế – người bệnh. PAHE hy vọng đây sẽ là một tài liệu hữu ích không chỉ với người bệnh và còn cả với những người cung cấp dịch vụ tại bệnh viện. Các kiến thức và kĩ năng mà cẩm nang cung cấp sẽ giúp người bệnh tự tin hơn và tương tác tốt hơn với nhân viên y tế trong quá trình khám chữa bệnh, góp phần cải thiện chất lượng dịch vụ y tế và kết quả khám chữa bệnh. Đặc biệt, các thông tin này sẽ giúp người bệnh có ứng xử phù hợp hơn với các tình huống nảy sinh trong khám chữa bệnh, từ đó giúp giảm các căng thẳng, mâu thuẫn và bạo lực tại cơ sở y tế– vấn đề đang khiến nhân viên y tế và người quản lí y tế lo ngại.
PAHE đánh giá cao nỗ lực của CCIHP và tác giả trong việc biên soạn tài liệu và xin trân trọng giới thiệu “Cẩm nang đi viện” tới bạn đọc. Chúng tôi cũng mong sẽ nhận được các nhận xét và phản hồi của bạn đọc để tài liệu thực sự hữu ích với mọi người.
Chủ tịch PAHE
Trần Tiến Đức
Leave a Comment